Sygnalista – zgłaszanie nieprawidłowości (naruszeń prawa)

Co należy rozumieć pod pojęciem nieprawidłowości?

Rozumie się przez to taki stan faktyczny będący następstwem działania lub zaniechania świadczący o możliwości wystąpienia zdarzeń, naruszających lub mogących naruszać powszechnie obowiązujące przepisy prawa czy przepisy wewnętrzne jest to również każde działanie czy zaniedbanie, które stanowi lub może stanowić działanie nielegalne lub nieetyczne.

Przez nieprawidłowości należy w szczególności rozumieć posiadane przez osoby uprawnione do dokonania zgłoszenia informacje, mogące świadczyć o:

  • podejrzeniu przygotowania, usiłowania lub popełnienia czynu zabronionego;
  • niedopełnieniu obowiązków lub nadużyciu uprawnień;
  • niezachowaniu należytej staranności wymaganej w danych okolicznościach;
  • nieprawidłowościach w organizacji działalności Zespołu Edukacyjnego nr 3 w Zielonej Górze (dalej: ZE3), które mogłyby prowadzić do popełnienia czynu zabronionego lub wyrządzenia szkody zakładowi;
  • naruszeniu wewnętrznych procedur oraz standardów etycznych przyjętych w ZE3.

Kogo może dotyczyć zgłoszenie nieprawidłowości?

Zgłoszenie nieprawidłowości może dotyczyć w szczególności następujących podmiotów:

  • podmiotów powiązanych z ZE3;
  • osoby fizycznej uprawnionej do reprezentowania ZE3;
  • pracowników zakładu, w związku ze świadczeniem pracy na jej rzecz;
  • podwykonawcy albo innego przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, jeżeli jego czyn zabroniony pozostawał w związku z wykonywaniem umowy zawartej z ZE3;
  • pracownika lub współpracownika albo osoby upoważnionej do działania w interesie lub na rzecz przedsiębiorcy niebędącego osobą fizyczną, jeżeli jego czyn pozostawał w związku z wykonywaniem umowy zawartej przez tego przedsiębiorcę z ZE3.

Kto może być sygnalistą (osobą zgłaszającą nieprawidłowości)?

  • zgodnie z zasadą dobrej wiary każda osoba uprawniona do dokonania zgłoszenia powinna zgłosić nieprawidłowość, jeśli istnieją po jej stronie uzasadnione podstawy, by sądzić, że przekazywane informacje są prawdziwe;
  • status sygnalisty uzyskuje każdy zgłaszający, chyba, że wstępna analiza zgłoszenia, daje podstawy do przyjęcia, iż zgłaszający w sposób oczywisty działał w złej wierze (domniemanie dobrej wiary). W złej wierze pozostaje zgłaszający, który działa w celu sprzecznym z prawem lub zasadami współżycia społecznego;
  • decyzję o nadaniu statusu sygnalisty podejmuje osoba odpowiedzialna za przyjęcie zgłoszenia;
  • jeśli Zgłaszający nie dokonał zgłoszenia anonimowo, osoba odpowiedzialna za Zgłoszenie potwierdza przyjęcie Zgłoszenia w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania.

Jak zgłosić przypadki nieprawidłowości?
Zgłoszenia nieprawidłowości mogą być przekazywane:

  • osobiście u osoby odpowiedzialnej za zarządzanie zgłoszeniami (w godzinach pracy sekretariatu);
  • pocztą tradycyjną na adres: Zespół Edukacyjny nr 3 w Zielonej Górze, Os. Pomorskie 13, 65-548 Zielona Góra
  • pocztą elektroniczną: sekretariat@ze3.zgora.pl

Co powinno zawierać zgłoszenie?

  • Zgłoszenie nieprawidłowości powinno zawierać jasne i wyczerpujące wyjaśnienie przedmiotu zgłoszenia oraz powinno zawierać przynajmniej następujące informacje:
  • datę oraz miejsce zaistnienia nieprawidłowości lub datę i miejsce pozyskania informacji o nieprawidłowości;
  • opis konkretnej sytuacji lub okoliczności stwarzających możliwość wystąpienia nieprawidłowości;
  • wskazanie podmiotu, którego dotyczy zgłoszenie nieprawidłowości;
  • wskazanie ewentualnych świadków nieprawidłowości;
  • wskazanie wszystkich dowodów i informacji, jakimi dysponuje Zgłaszający, które mogą okazać się pomocne w procesie rozpatrywania nieprawidłowości.

Jak Zespół Edukacyjny nr 3 w Zielonej Górze chroni sygnalistów (osoby zgłaszające nieprawidłowości)?

  • w ZE3 obowiązuje bezwzględny zakaz podejmowania działań odwetowych wobec osoby zgłaszającej nieprawidłowości (Sygnalisty) również w sytuacji, gdy zgłoszenie nieprawidłowości zostało zgłoszone w dobrej wierze, a przeprowadzone postępowanie wyjaśniające wykazało, że zgłoszona nieprawidłowość nie miała miejsca;
  • Sygnaliście przysługuje pełna ochrona przed działaniami represyjnymi, dyskryminacją oraz innymi rodzajami niesprawiedliwego traktowania;
  • niedopuszczalnym jest zakończenie stosunku pracy lub rozwiązanie umowy wzajemnej z Sygnalistą wyłącznie w związku z dokonanym przez Sygnalistę zgłoszeniem nieprawidłowości;
  • ochrona nie dotyczy Sygnalisty, będącego jednocześnie sprawcą/współsprawcą/pomocnikiem nieprawidłowości.

Co w przypadku fałszywego zgłoszenia?

  • zgłoszenie nieprawidłowości może być dokonane wyłącznie w dobrej wierze;
  • zakazuje się świadomego składania fałszywych zgłoszeń nieprawidłowości;
  • w przypadku ustalenia w wyniku wstępnej analizy zgłoszenia, albo w toku postępowania wyjaśniającego, iż w zgłoszeniu nieprawidłowości świadomie podano nieprawdę lub zatajono prawdę, Zgłaszający będący pracownikiem, może zostać pociągnięty do odpowiedzialności porządkowej określonej w przepisach Kodeksu Pracy. Zachowanie takie może być również zakwalifikowane jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych i jako takie skutkować rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia;
  • w przypadku Zgłaszającego, świadczącego na rzecz ZE3 usługi lub dostarczającego towary, na podstawie umowy cywilnoprawnej, ustalenie dokonania fałszywego zgłoszenia nieprawidłowości skutkować może rozwiązaniem tejże umowy i definitywnym zakończeniem współpracy pomiędzy stronami;
  • niezależnie od skutków wskazanych powyżej, Zgłaszający świadomie dokonujący fałszywego zgłoszenia nieprawidłowości może zostać pociągnięty do odpowiedzialności odszkodowawczej, w przypadku wystąpienia szkody po stronie ZE3 w związku z fałszywym zgłoszeniem.

Więcej informacji dotyczących procedury zgłaszania przypadków nieprawidłowości oraz ochrony osób dokonujących zgłoszeń znajduje się w zarządzeniu wewnętrznym Dyrektora Zespołu Edukacyjnego nr 3 w Zielonej Górze w sprawie wdrożenia regulaminu zgłaszania przypadków nieprawidłowości oraz ochrony osób dokonujących zgłoszeń oraz w ustawie  z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów (Dz.U. 2024 poz. 928).